Thực đơn
Trận_Samarinda
Vào ngày 18 tháng 1, Đại tá C. van den Hoogenband, chỉ huy lực lượng Hà Lan tại Balikpapan đã gọi điện cho Monteiro, thông báo rằng việc phá huỷ các mỏ dầu ở Balikpapan sẽ bắt đầu, sau khi máy bay Hà Lan phát hiện hạm đội xâm lược Nhật Bản gần mũi Mangkalihat. Dựa trên cuộc điện thoại, Monteiro cũng quyết định bắt đầu quá trình phá huỷ mỏ dầu Sanga Sanga. Dưới sự chỉ huy của Trung uý Naber, và được hỗ trợ bởi các nhân viên BPM nhập ngũ, việc phá huỷ bắt đầu lúc 09:00 ngày 20 tháng 1. Kế hoạch được tổ chức tốt và thực hiện đúng đắn có nghĩa là đến 18:00, mỏ dầu Sanga Sanga đã bị phá huỷ hoàn toàn và có hệ thống. Các đội phá huỷ sau đó rời sân bay Samarinda II, trước khi được sơ tán đến Java.[12][13]
Vào ngày 22 tháng 1, Tổng Hành dinh (AHK) ở Bandung đã chỉ thị cho Monteiro để lại 4 lữ đoàn (khoảng 15-18 người mỗi lữ đoàn) ở Sanga Sanga để ngăn chặn kẻ thù đổ bộ dọc theo sông Mahakam. Monteiro nhận thấy rằng vì lực lượng của ông không đủ nhân lực cho mệnh lệnh này, ông khuyên lực lượng của mình nên tập trung vào việc bảo vệ con đường chạy từ sông Mahakam đến tận Samarinda II (dài 2,5 km). AHK phớt lờ lời khuyên của anh ta, và mệnh lệnh ban đầu phải được thực thi. Nhưng sau đó, AHK đã làm rõ của họ một lần nữa và chỉ thị cho Monteiro tiến hành hành động trì hoãn trên sông, trên thuyền. Vào thời điểm đó, Monteiro chỉ có 2 tàu sẵn sàng cho nhiệm vụ này: Triton (tàu biển Gouvernementsmarine) và tàu tuần tra P-1 thoát khỏi Tarakan và đến nơi vào ngày 19 tháng 1.[14]
Monteiro ra lệnh cho Thiếu tá J. Schrander ở lại với 80 người và một số kỹ sư phá dỡ còn lại tại Sanga Sanga. Sau khi tiến hành phá huỷ cuối cùng các mỏ dầu, đơn vị của Schrander phải gây thương vong cho người Nhật càng nhiều càng tốt. Trong khi đó, Monteiro trưng dụng tất cả các tàu buồm có sẵn-khoảng 40 tàu, từ thuyền máy nhỏ đến tàu lượn 100 tấn-và chia chúng thành 4 nhóm, với khoảng 250 người dưới quyền chỉ huy. Monteiro cũng chuyển sở chỉ huy của mình từ Sanga Sanga đến Samarinda và yêu cầu Trung uý Hoogendorn phá huỷ đường ống dẫn dầu dọc theo suối Dondang. Cuối cùng, bất kỳ đội quân nào không phù hợp với hành động trì hoãn sông sẽ được rút về Samarinda II.[14]
Vào ngày 24 tháng 1, Hoogenband sơ tán quân của mình khỏi Balikpapan, khiến Monteiro phải dựa vào các báo cáo dân sự cho các nguồn tin tình báo. Mặc dù các báo cáo đưa ra bức tranh không rõ ràng về tình hình tại Balikpapan, nhưng nó chỉ ra rằng các lực lượng Nhật Bản có ý định tiến qua đường ống dẫn dầu đến Sanga Sanga và cả trên mặt nước, với kỳ vọng rằng họ sẽ đến Samarinda vào tháng 2.[15]
Vào ngày 29 tháng 1, Monteiro được thông báo rằng Biệt đội Kume bắt đầu vượt sông Doendang. Ông ngay lập tức chỉ thị cho Schrander tiến hành phá huỷ cuối cùng Sanga Sanga, và có hành động tấn công chống lại kẻ thù. Ngay sau khi ra lệnh, mối liên hệ với Sanga Sanga đã bị phá vỡ. Khi cuộc giao tranh giữa lực lượng Schrander và Kume bắt đầu, trước đây nhanh chóng mất quyền kiểm soát 4 lữ đoàn của mình, vì các chỉ huy lữ đoàn đã mất chỗ đứng. Không lâu sau, quân của Schrander tan vỡ và rút lui trong tình trạnh hỗn loạn về phía tây đến Loa Djanan. Monteiro sớm nhận ra rằng Biệt đội Kume sẽ tiến dọc theo một con đường được xây dựng một phần chạy từ Balikpapan đến Loa Djanan. Vào ngày 31 tháng 1, Samarinda bị san bằng và Monteiro chuyển sở chỉ huy của mình đến Loa Djanan.[12][2]
Vào ngày 1 tháng 2, những gì còn lại của Lực lượng của Schrander đã đến Loa Djanan và thông báo cho Monteiro rằng Biệt đội Kume đã đánh bại họ. Họ cũng thông báo rằng vào ngày 30 tháng 1, lực lượng Kume đã vượt sông Tiram từ phía nam. Monteiro đã gửi một đội tuần tra đến Sanga Sanga để tìm Schrander, nhưng không có kểt quả. Các báo cáo dân sự cũng chỉ ra rằng đã có giao tranh dữ dội ở Sanga Sanga. Do đó, Monteiro nhận ra rằng việc duy trì khẩu đội pháo của Hà Lan tại sông Marian là vô ích. Ông ra lệnh cho van Brussel, chỉ huy khẩu đội, phá huỷ các khẩu pháo và quay trở lại Loa Djanan.[12]
Vào ngày 2 tháng 2, lính gác Hà Lan đặt cách Loa Djanan 12 km giao chiến với một đội quân Nhật đang di chuyển từ Balikpapan đến Mentawir. Bị thiếu sức mạnh, lính gác đã bị đánh bại trở lại Loa Djanan vào buổi tối, sau đó Monteiro chuyển sở chỉ huy của mình về phía bắc đến Tenggarong để tiếp tục trì hoãn cuộc tiến quân của Nhật Bản dọc theo sông Mahakam đến Samarinda II. Tại Loa Koeloe (Loa Kulu), các lực lượng Hà Lan đã phá huỷ mỏ thanh OBM, trước khi nhận được thông tin tình báo rằng lực lượng Kume đã chiếm đóng Loa Djanan. Không ngừng nghỉ, Kume di chuyển quân của mình về phía đông và chiếm được Samarinda vào ngày 3 tháng 2. Cùng với cuộc tiến quân của ông, người Nhật cũng đã cố gắng tiến vào sông Mahakam bằng đường biển nhưng không thành công, với 2 khu trục hạm mắc cạn ở một trong những cánh tay đồng bằng.[12]
Để tiến hành hành động trì hoãn trên sông, người Hà Lan đã trang bị cho Triton một khẩu súng hạng nhẹ, một cặp súng máy cấp cao và thêm các tấm giáp ngẫu hứng vào thân tàu. Con tàu rời Tenggarong vào ngày 3 tháng 2 lúc 04:00 để trinh sát khu vực xung quanh Loa Djanan. 5 giờ sau, con tàu quay trở lại với thông tin rằng lực lượng Nhật Bản đã chiếm đóng thị trấn. Con tàu, bị cào bằng hoả lực súng máy, đã gây thương vong đáng kể cho quân Nhật với cái giá phải trả là 2 thuỷ thủ đoàn bị thương.[16]
Theo quan điểm của ông, vì người Nhật đã không thể hiện bất kỳ ý định tiến sâu hơn vào đất liền sau khi chiếm đóng Samarinda, Monteiro đã lên kế hoạch sử dụng lực lượng sẵn có còn lại của mình để đột kích Samarinda. Một lần nữa, AHK bác bỏ kế hoạch này vì ông thậm chí không có đủ quân để trì hoãn một cuộc tiến công vẫn có thể xảy ra của kẻ thù, xảy ra vào ngày 8 tháng 2, khi các lực lượng Nhật Bản bắt đầu hành quân về phía Tenggarong. Trước khi thị trấn bị chiếm đóng vào buổi chiều cùng ngày, Monteiro đã di chuyển sở chỉ huy của mình một lần nữa 15 phút về phía thượng nguồn.[17]
Triton, lúc này dưới quyền chỉ huy của Trung uý Scheltens, di chuyển đến Tenggaron vào ngày 10 tháng 2 và nhanh chóng bị hoả lực tấn công dữ dội. Trong cuộc giao tranh, nhiều thuỷ thủ đoàn dân sự của nó đã nhảy xuống biển, và con tàu bắt đầu trôi dạt. Scheltens cầm lái và giành lại quyền kiểm soát tay lái. Trong suốt 20 phút đọ súng, anh đã cố gắng ngăn chặn sự hoảng loạn hoàn toàn và dẫn đầu cuộc phản công. Tuy nhiên, cuộc đụng độ đã tạo ra một bầu không khí sốc đạn pháo giữa các thuỷ thủ đoàn dân sự còn lại. Khi họ bắt đầu đào ngũ khỏi cuộc chiến, tinh thần của các lực lượng Hà Lan bắt đầu căng thẳng, khi quân địa phương theo bước chân của họ và trở về với gia đình của họ ở Samarinda. Để duy trì hành động trì hoãn, AHK đã gửi nhân sự hải quân thay thế từ Java.[18]
Đến ngày 15 tháng 2, phần còn lại của lực lượng Samarinda đóng quân tại Kota Bangoen (Kota Bangun) và gửi 4 lữ đoàn dưới quyền Scheltens về phía nam đến Benua Baroe (Benua Baru) để đóng tuyến đường từ Tenggarong đến thị trấn. Vào thời điểm đó, Monteiro chỉ có 3 tàu chiến vũ trang yếu để trì hoãn bất kỳ cuộc tấn công nào từ sông. Ngoài Triton, còn có Mahakam, một tàu cũ Binnenlands Bestuur (BB; Hành chíng Nội vụ). Quân Hà Lan trang bị cho Mahakam một khẩu pháo 20 mm và một số súng máy. Tuy nhiên, các tính năng khiếm khuyết của P-1 đã khiến nó ngừng hoạt động. Monteiro cũng sơ tán các gia đình binh sĩ về phía tây để ngăn chặn việc đào ngũ.[19]
Cố gắng giành lại thế chủ động, ông đã gửi gián điệp đến Samarinda và Tenggarong để thu thập thông tin tình báo về các cuộc tấn công có thể xảy ra;[17] Scheltens thậm chí cải trang thành một Haji Ả Rập và thu thập thông tin từ việc đến thăm nhiều kampung (làng). Trong khi đó, chỉ huy của Samarinda II, Thiếu tá Gerard du Rij van Beest Holle được bổ nhiệm làm quyền chỉ huy của tất cả các lực lượng quân sự Hà Lan ở Borneo. Monteiro ngay lập tức thúc giục anh ta chuyển tiếp sự vô ích của hành động trì hoãn và sự cần thiết phải tấn công Samarinda cho AHK, do một số yếu tố:[19]
Tuy nhiên, van Beest Holle vẫn kiên quyết tiếp tục cuộc chiến dọc theo sông để đảm bảo an toàn cho Samarinda II. Tuy nhiên, vào ngày 1 tháng 3, AHK đã đồng ý với kế hoạch của Monteiro, nếu ông đồng ý tiếp tục hành động trên sông trong trường hợp thất bại. Tuy nhiên, số lượng quân ít ỏi theo ý của ông có nghĩa là Monteiro không thể đáp ứng mhiệm vụ này; ông chỉ ra rằng ông cần ít nhất 2 đại đội nữa, nhưng vô ích. Vào ngày 5 tháng 3, các điệp viên đã gửi báo cáo về một cuộc tấn công sắp xảy ra vào Kota Bangoen qua đường bộ và đường sông.[17][19]
Ngày hôm sau, một đội tuần tra từ Benua Baroe chạm trán với các đội tuần tra Nhật Bản và rút lui về thị trấn, khi quân Nhật bắt đầu dựng trại chỉ cách đó 1 giờ. Rạng sáng ngày 7 tháng 3, Tenggarong bị tấn công dữ dội. Cuộc chiến tiếp tục trong 3 giờ cho đến 10:00, khi hoả lực dữ dội từ súng máy và súng cối Nhật Bản buộc lữ đoàn phải rút lui trong hoảng loạn và rối loạn đến Kota Bangoen. Trong số 80 binh lính tại Benua Baroe, 10 người trong số họ, cùng với chỉ huy của họ, Trung uý Van Mossel đã không đến Kota Bangoen lúc 02:00 ngày hôm sau. Monteiro ra lệnh cho Triton, một tàu kéo OBM và một xuồng cao tốc đợi anh ta cho đến 06:00, trước khi rơi trở lại thượng nguồn.[17][20]
Khi quân đội từ Benua Baroe đến Kota Bangoen, họ ngay lập tức lên tàu sông cùng với phần còn lại của lực lượng Monteiro và rời đến Moeara Moentai (Muara Muntai) dưới sự che chở của những con tàu nói trên. Đoàn tàu vận tải cập cảng và thiết lập sở chỉ huy của họ trong thị trấn vào lúc 05:00 dưới tiếng súng từ xa. 2 giờ sau, một số binh sĩ Hà Lan đến trên một chiếc xuồng cao tốc và thông báo cho Monteiro rằng các tàu chiến tại Kota Bangoen đã giáp chiến với các tàu buồm bọc thép Nhật Bản. Với việc Triton bị bắn hỏng nặng và tàu kéo OBM không còn có thể được sử dụng từ cuộc chiến, Mahakam, cùng với quân đội KNIL vô tổ chức trên những chiếc thuyền gỗ là tất cả những gì còn lại của lực lượng sông.[20]
Monteiro quyết định tổ chức cuộc kháng chiến cuối cùng ở Samarinda II và đến đó ngay lập tức để thông báo cho van Beest Holle về quyết định của mình. Tuy nhiên, trên đường đi, ông nhận được một bức điện tín về cuộc đàm phán đang diễn ra giữa các chỉ huy Hà Lan và Nhật Bản trên đảo Java lúc 09:00. Vào buổi trưa, đài phát thanh tuyên bố đầu hàng vô điều kiện của tất cả các lực lượng Hà Lan ở Đông Ấn Hà Lan, buộc ông phải hạ vũ khí và chấm dứt cuộc kháng cự cuối cùng ở Đông Borneo.[17]
Thực đơn
Trận_SamarindaLiên quan
Tài liệu tham khảo
WikiPedia: Trận_Samarinda